CHỜ NƯỚC TRONG
Một ngày nọ Đức Phật đi qua một khu rừng. Đó là một ngày hè nóng nực và Ngài cảm thấy rất khát. Ngài nói với thị giả A-nan, người săn sóc mình: “A-nan, ông hãy quay lại, chỉ ba, bốn dặm trước chúng ta đã đi qua một dòng suối nhỏ. Ông hãy mang về dây một ít nước, hãy cầm lấy bát ăn xin của ta. Ta đang cảm thấy rất khát và mệt”.
A-nan quay lại, nhưng khi ông tới nơi, vài chiếc xe bò vừa mới đi qua và làm cho cả dòng suối đục ngầu. Những chiếc lá rụng nằm dưới lòng suối lại nổi lên, không thể uống nước suối được nữa vì nó quá bẩn. Ông ấy trở về tay không và nói: “Xin thầy đợi một lát, con sẽ đi lên phía trước. Con nghe nói rằng hai, ba dặm phía trước có một dòng sông lớn. Con sẽ mang nước từ đó về.”
Nhưng Đức Phật kiên quyết: “Ông hãy quan lại và lấy nước từ dòng suối đó.”
A-nan không thể hiểu nổi sự kiên quyết này, nhưng nếu thầy đã nói thì đệ tử phải tuân theo. Nhận thấy sự vô lý của việc một lần nữa sẽ phải đi bộ ba, bốn dặm trong khi biết nước không uống được, ông vẫn đi.
Khi ông ta đi, Đức Phật nói: “Và đừng quay về nếu nước vẫn bẩn. Nếu nó bẩn, chỉ cần ngồi im lặng ở bờ suối. Đừng làm gì cả, đừng bước vào dòng suối. Ngồi trên bờ lặng lẽ quan sát. Sớm hay muộn nước sẽ trong trở lại, lúc đó ông múc vào bát rồi quay về”.
A-nan đi đến đó. Đức Phật đã đúng: Dòng nước đã gần trong, những chiếc lá đã trôi đi, bụi bặm đã lắng xuống. Nhưng nó vẫn chưa trong tuyệt đối nên ông ta ngồi trên bờ quan sát dòng nước chảy. Từ từ, chậm rãi, nó trở nên hoàn toàn trong suốt. Thế là ông nhảy múa, ông hiểu ra tại sao Đức Phật cứ khăng khăng như thế. Có một thông điệp nào đó bên trong dành cho ông, và ông đã thấu hiểu được thông điệp. Ông đưa nước cho Đức Phật, cảm ơn và chạm chân Đức Phật.
Đức Phật nói: “Ông đang làm gì vậy? Ta nên cảm ơn ông mới phải bởi vì ông đã mang nước về cho ta”.
A-nan nói: “Giờ đây con đã hiểu. Đầu tiên con tức giận, con không thể hiện ra nhưng con đã tức giận bởi vì thật vô lý khi phải quay lại. Nhưng bây giờ con đã hiểu thông điệp. Đây là điều con thực sự cần trong khoảnh khắc này. Tâm trí của con cũng đang như vậy. Ngồi bên bờ dong suối nhỏ đó. Con nhận biết được tâm trí của con cũng đang như vậy. Nếu con nhảy vào dòng suối, con sẽ lại làm nó vẩn đục. Nếu con nhảy vào tâm trí thì sẽ tạo ra nhiều tiếng ồn hơn, nhiều vấn đề bắt đầu trổi lên, nổi lên bề mặt. Ngồi bên cạnh dòng suối, con đã học được kỹ thuật.
Bây giờ con cũng sẽ ngồi bên bờ tâm trí, quan sát nó cùng tất cả những dơ bẩn, và vấn đề của nó, những chiếc lá già, những nỗi đau và vết thương, ký ức, tham muốn. Con sẽ ngồi trên bờ vô tư lự và chờ đợi khoảnh khắc mà mọi thứ trong veo”.